I’m a Crawlin’ King Snake
And I wanna Woo Ya, baby
Crawlin’ King Snake, Otis Taylor, Blue Eyed Monster, 1997

Ivago legde Gent plat. Vakbonden zegden dat het management schofterig deed tegen de werknemers. Het management stelde dat vakbonden niet om kunnen met evaluaties. Wie van de twee had gelijk, volgens u?

Belgocontrol ging plat. Vakbonden zegden dat de stroomonderbreking het gevolg was van de besparingen. De bevoegde minister ontkende: het was of Murphy of sabotage. Wie van de twee had gelijk, volgens u?

En bleef u bij uw oordeel toen bekend werd dat alles te maken had met een niet-geaarde generator die tien jaar geleden geplaatst was?
De kans dat uw oordeel onwankelbaar bleef is erg groot. Dat zegt Drew Westen, de auteur van The Political Brain. Uw oordeel in dit soort zaken wordt nagenoeg nooit bepaald door de feiten maar door de gevoelens die u koestert tegenover vakbonden en werkgevers.

Westen heeft het in het boek vooral over de twee politieke partijen die de U.S. al eeuwen domineren. Hij stelde vast, via polls over de meest diverse onderwerpen, dat er sedert de tweede wereldoorlog steeds een grote meerderheid was die zich intellectueel achter de stellingen van de Democraten kan scharen maar dat deze er erg weinig verkiezingen mee wonnen. Republikeinen hebben meer presidenten geleverd dan de Democraten en tot Obama was Bill Clinton in de naoorlogse periode de enige Democratische president die herkozen werd. Westen onderzocht die paradox en kwam tot de vaststelling dat Democraten mikken op de logica van mensen en Republikeinen op hun onderbuik.

Republikeinen, bij wie nochtans een groot aantal mensen rondlopen die de evolutieleer verwerpen, begrijpen de beginselen ervan een pak beter dan de democraten. Mensen stemmen niet met hun prefontale cortex maar met hun serpentenbrein.

In de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2000 discuteerden Gore en Bush, Jr over Medicare. Gore viel het Bush-plan aan door te zeggen dat voor 73% van de Amerikanen de premies met 18 tot 47% omhoog zouden gaan. “Je bent schitterend met getalletjes”, antwoordde Bush, “je hebt blijkbaar niet alleen het internet uitgevonden maar ook de zakrekenmachine”. Gore werd gereduceerd tot een wereldvreemde emotieloze professor. Alhoewel hij de race begon met een grote voorsprong in de polls, verloor hij ultiem de verkiezingen. We stemmen niet voor mensen waarbij we geen emotionele resonantie voelen, stelt Weston. We luisteren alleen naar argumenten die interesse, enthousiasme, angst, kwaadheid of minachting opwekken.

We stemmen daardoor nagenoeg nooit voor de partij met een programma dat onze materiële belangen benadert maar voor de partij die ons het meest emotioneert. Daarom had geen enkele Stemtest enige voorspellende waarde. Natuurlijk zijn de stellingen van een partij belangrijk maar hun emotionele impact is veel ingrijpender voor ons kiesgedrag.
De meeste politici en journalisten weten dit maar gedragen er zich niet naar. Lees de analyses van de voorzittersverkiezing bij de SP.a er maar eens op na. Nagenoeg steeds gaat het over inhoud, met de vaststelling dat de twee kandidaten nauwelijks van elkaar verschillen. Terwijl er enkel een toekomst is voor de partij als ze een voorzitter naar voor kunnen schuiven die bij mensen sterke positieve gut feelings (“Dat lijkt me een leuke”) teweegbrengt. En als hij er kan voor zorgen dat het kiespubliek zijn tegenstanders met negatieve primaire reacties overlaadt, kan hij de grote verrassing van de volgende verkiezingen worden.

Het is exact wat Reagan deed in 1980. Hij incarneerde hoop en positivisme en, veel belangrijker, door Carter af te schilderen als een passieve pion bij de gijzeling van de Amerikaanse ambassade in Iran, maakte hij hem tot symbool van nationale vernedering. De Amerkanen voelden het en stemden met hun slangenbrein.

Maar, zal je zeggen, dat geldt misschien voor die vooringenomen, ongeïnformeerde Amerikanen. Bij ons is dat toch helemaal anders. Ik moet u teleurstellen. Uit de studies van Weston maar ook van Mark Penn, één van de belangrijkste pollsters van de U.S., blijkt dat goed geïnformeerde hoogopgeleiden zich nog meer laten leiden door het partizane gedeelte van hun brein, puur emotief dus, dan pakweg een boer uit Utah. Misschien moet u hierover eens diep nadenken. Of beter uw darmen lezen.

Otis Taylor’s Crawlin’ King Snake – video: https://www.youtube.com/watch?v=_AkHaWKLPnc