Vier inspecteurs van het Antwerpse Drugsondersteuningsteam (DOT) stapten eind augustus naar de korpschef omdat ze geen vertrouwen meer hadden in hun leiding. Serge Muyters kreeg verhalen te horen over vriendjespolitiek, autoritair leiderschap en het niet ernstig nemen van klokkenluiders. Hij trad krachtdadig op: begin oktober verpatste hij de vier inspecteurs aan een andere dienst. Tussenliggend had de korpschef een halfhartig bemiddelingstraject ingesteld dat niet door de ervaren interne preventiedienst werd uitgevoerd maar door enkele getrouwen. De boodschap voor het hele korps was duidelijk: de leiding is een grote voorstander van vriendjespolitiek en autoritair leiderschap. En wie een toekomst als klokkenluider ambieert, weet wat hem te wachten staat.

Ondertussen lieten nog zes inspecteurs weten niet meer voor het DOT te willen werken. Van de 15 drugsdealerjagers blijven er vijf over. Voor de War On Drugs, een hoge prioriteit van burgemeester Bart De Wever waarvan eminente drugsbestrijdingsdeskundigen bij voorbaat al de zekere mislukking voorspelden – ze krijgen nu gelijk, maar niet op een verwachte manier – blijft alleen nog een Comedy Capers-legertje over.

De hand boven het hoofd houden van leidinggevenden die het bij hun mensen hebben verknoeid, is funest voor elke organisatie. Er is maar een goede oplossing: de leidinggevende moet weg. Alleen, je ziet het zelden gebeuren. Steeds weer is de ondergeschikte de sigaar.

Maar de zet van de grote chef kreeg een merkwaardig staartje: iedereen op de dienst keerde zich tegen de eigen baas. Over de grote baas, die tot dan geen slecht parcours had gereden, ontsponnen zich in de koffiehoeken verdachtmakende verhalen over vriendjespolitiek en autoritair leiderschap. Een paar jaar later mocht hij vertrekken. De resultaten lieten te wensen over vanwege de ijskoude bedrijfscultuur.

Tijdens een walkingdinner had ik het met enkele managers over de zaak-DOT. Een ervaren leidinggevende vertelde dat de moeilijkste beslissing in zijn carrière ging over het opzijzetten van een bijzonder capabele baas die het op een lullige manier bij zijn team had verkorven. Alles begon met een stomme mop waarmee hij ongewild enkele mensen zwaar schoffeerde, maar waarvoor hij zich niet wilde verontschuldigen. Het eindigde met een eenzame baas die zich opsloot in zijn kantoortje.

Een opmerkelijk moment tijdens de walkingdinner: toen enkelen opperden dat het DOT-incident misschien niet zulke grote gevolgen zou hebben voor het korps ‘omdat bij politiemensen een hogere acceptatie voor command and control bestaat’, kregen ze prompt weerwerk van een hogere politie- en brandweerofficier. ‘Dat is enkel het geval bij een serieuze interventie waar de levens van onze mensen in gevaar zijn. En zelfs dan wordt het alleen geaccepteerd van een door iedereen hoog aangeslagen teambaas. Als die zonder aanwijsbare redenen van afgesproken procedures zou afwijken, is zijn reputatie er ook aan, hoor! Nee, de politie is een organisatie zoals een andere: zonder participatie en vertrouwen bereik je niets.’

Die wijsheid heeft de Oudaan en ’t Schoon Verdiep nog niet bereikt.