Have you heard the news?
What did it say?
Who’s won that race?
It’s Good News Week, R. Stevie Moore, Errorism, 2010

Augustus 1954. Atlantic City. Op het kleine podium van Herman’s Bar: Jay Hawkins. Een jonge vrouw stapt gedecideerd naar het podium. Ze plukt iets metaalachtigs uit haar tas. Een paar omstaanders maken zich snel uit de voeten. Ze gooit het ding tussen de voeten van Jay. Hij herkent zijn huissleutels. De vrouw geeft hem een kushandje en verdwijnt. Als hij thuiskomt ziet hij op de spiegel het lippenstiftrode “Goodbye My Love”. En van ergens heel diep uit zijn lichaam komt de oerschreeuw, die later “I Put A Spell On You” zal worden. Het moest en zou snel opgenomen worden. Want hij heeft geen idee waar Janet kan zijn en wil dat ze de song op de radio hoort, ervan overtuigd dat de voodoo van zijn bezwerende “I love you, I love you, I LOVE YOU!” haar terugbrengt. Een jaar later zijn Jay en Janet weer een koppel.

“Spell” was één van de vele favoriete nummers van de immer heerlijk stoute Dany Vandenbossche Deze week stierf hij aan een harststilstand. Hij was een Bourgondiër, zegt iedereen. Mijn hoofd eraf als je nu niet denkt dat het ene het andere veroorzaakte.

Deze zomer stierf Eric, één van mijn beste vrienden, op dezelfde leeftijd aan een hartfalen. Hij dronk amper, at matig en sportte geregeld. Mijn hoofd mag er weer af als je nu denkt dat je nooit zeker kan zijn in het leven. Je denkt niet aan causaliteit tussen de twee zinnen. Bij het verschrikkelijke dat Danny overkwam, deed je dat geheid wel. Nochtans hebben ze op dezelfde leeftijd hetzelfde voor.

Onze hersenen gaan constant op zoek naar causaliteit. Het is de grondslag van wetenschap. Maar het is bij wijlen ook een reusachtige verblinder. We zien verbanden die er niet zijn. Albert Michotte heeft dat wetenschappelijk bewezen. Nooit genomineerd als Grootste Belg, maar bij psychologen in de ganse wereld nog altijd een naam als een klok. Over zijn theorie van de perceptie van causaliteit werd een eerste keer hard gediscuteerd aan de Yale-universiteit op het Internationaal Congres van de Psychologie van 1929 en ze is tot op vandaag niet gecontesteerd. Hij liet een bolletje van links vertrekken. Het kwam een zwarte doos binnen en een nanoseconde later kwam er aan de andere kant een bolletje aan de dezelfde snelheid uit. Nagenoeg ieder menselijk wezen dacht dat het ene bolletje het andere een stoot had gegeven. We vermoeden altijd causaliteit wanneer twee zaken naast elkaar gezet worden die oorzaak en gevolg kunnen zijn. Maar bewees Michotte, niets is minder zeker.

Verkeerd causaal denken is een evolutionair duiveltje. Het zit genetisch ingebakken en is dus verschoonbaar. Maar niet steeds. Soms wordt het moedwillig gebruikt. Errorisme is in de politiek een dagelijkse zonde, want het is een omgeving, waarin zoals Michael Ignatieff zo treffend vaststelde: niet je ideeën, maar de politicus en zijn partij worden bekampt. Dan is de perceptie van causaliteit een gods-, euh, duivelsgeschenk. En het overkomt zelfs de beste journalisten, zoals Kathleen Cools deze week. Mijnheer Vande Lanotte, je dochter werkt in het bijna failliete bedrijf waar je nog voorzitter van was. Drie percepties van causaliteit na elkaar. Ik zag het ooit ook De Wever en Verhofstadt overkomen. Je ziet hun wanhoop want raspolitici weten dat je in zo’n situatie nooit kan winnen.

Dany was een vurige aanhanger van SKEPP, organisatie tegen wetenschappelijke onzin en Eric’s favoriete zinnetje was “Is het wel zo?”. Lieve vrienden, ik mis jullie.

Maart 1956. I Put A Spell On You is een reuzehit. “Jay en Janet are back together. The Spell worked”, schreeuwt Alan Freed in zijn magische WINS-radiomicrofoon. Thuis luisteren Janet en hartsvriendin Tiny naar Freeds Moondog Matinee. “It wasn’t Spell”, zegt Janet terwijl ze achteloos een kopje thee inschenkt. “Ik vond de B-kant beter”. Die B-kant heette Little Demon.

Deze blog verscheen eerst als column in De Tijd van 7 december 2013.

Tom Auwers vertelde me over Albert Michotte. Meer info: http://postcog.ucd.ie/files/MichottesHeritage.pdf

Over R. Stevie Moore: http://rsteviemoore.bandcamp.com/track/its-good-news-week
Ondersteun deze briljante man die duizenden songs via zijn web verkoopt omdat hij platenfirma’s haat.
It’s Good News Week is een cover van het Hedgehoppers Anonymous hitje uit 1965. “It’s Good News Week” was a worldwide smash for the Hoppers, a multi-purpose protest song that focused on the media’s obsession with making the most of contrarily bad news.” (AllMusic)

Screaming’ Jay Hawkins: http://www.youtube.com/watch?gl=BE&v=PwXai-sgM-s