I only believe
what I want to believe.
I guess it’s because I’m
greener than green.
Only because I’m green.

Green, Dandy Warhols, The Dandy Warhols Come Down, 1997

Toen ik twaalfjaar geleden systematisch 15 lukraak gekozen medewerkers uitnodigde op een ontbijt, kreeg ik het keer op keer te horen: “We hebben geen leven, mijnheer”. Dan kijk je wel even van op want dat bleek helemaal niet uit de rapporten die je dagelijks krijgt van de bazen. “We doen onze job erg graag maar ik moet hier wel iedere dag 8 uur zijn en het kost me twee uur om naar hier te komen en minstens even lang terug. In de week heb ik alleen maar tijd voor het werk. Ik moet de rest in het weekend doen. En dan ben ik soms zo moe dat ik er niet aan moet denken om op zaterdagavond vrienden uit te nodigen. Mochten we kunnen thuiswerken, dan zouden we weer tijd hebben voor familie en vrienden. Maar dat kan natuurlijk niet, dat begrijpen we wel.” Met het lachje dat gereserveerd wordt voor wat onbereikbaar is. Thuiswerken was sciencefiction in 2002.

In 2002 vond je soms eens een artikel over Het Nieuwe Werken in een vaktijdschrift maar in de krant was daar amper een spoor van terug te vinden. Dat was verleden week wel anders. “Telewerken hoeft u niet te doen voor het milieu”. De expert van Transport & Mobility, van wie je de laatste 10 jaar verder niets vernomen hebt, zegt onder meer dat 40% van de thuiswerkers anders de trein neemt. “Als ze dat niet meer doen, help je deze planeet niet”, zegt de wijze man, daarbij even voorbijgaand aan de 60% die de auto dus thuislaat. “Ach neen, want ze rijden met de wagen naar het satellietgebouw”. Daar is duidelijk lang over nagedacht. We hadden het toch over thuiswerken? “En ja, misschien wordt er minder energie gebruikt in het hoofdgebouw, dat hebben we niet onderzocht. Maar er is literatuur die zegt dat het nooit meer dan 10% is”.

Hopelijk gebeurt niet alle onderzoek aan onze universiteiten met tien natte vingers. De verwarmings- en aircokosten van de FOD Sociale Zekerheid zijn met 55% gedaald, er wordt 72% minder papier gebruikt en er zijn 84% minder printers. We hebben nog nooit iemand van Transport & Mobility over de vloer gehad.
Dat de vooringenomenheid in dat soort artikels met grote lepels afschuimbaar is, doet niet eens ter zake. Het Nieuwe Werken wordt nergens ingevoerd om ecologische redenen. Je geeft er mensen weer een leven mee. Daarom is Tijd- en Plaatsonafhankelijk Werken een betere omschrijving. Overigens is het nooit een goed idee om iets Nieuw te noemen. “In De Nieuwe Vette Os” heette het café van mijn peetje. In 1954. En in 1980 ook nog.

En toch worden een pak zaken op een meer ecologische wijze aangepakt bij een aantal organisaties die het Oude Werken vaarwel zegden. Zonder uitzondering zijn het bedrijven of administraties die all the way gegaan zijn bij het herdenken van hun cultuur. Daar is thuiswerk in wezen een detail. Daar heersen geen CEO’s als verlichte despoten, gaat men ervan uit dat iedereen in het bedrijf creatief kan zijn en worden mensen niet gecontroleerd op dingen die er niet toe doen. Er wordt geluisterd. Naar de werknemers en naar de klanten. En dat valt het op dat niemand wil werken voor of kopen bij een bedrijf dat zich niets aantrekt van het milieu. Niet dat het kaartdragende groenen zijn maar men houdt niet van verkwisting en van vuiligheid. Onze mensen appreciëren zeer dat er bij ons enkel met hybide wagens gereden wordt terwijl de meesten daar geen voordeel bij hebben. En één printer per verdieping vinden ze prima, ook al moeten ze dan telkens wel 60 meter stappen.

Voor oude managers zal ook dit als sciencefiction klinken.
When I die, give my body to science fiction.

Deze tekst verscheen als column in De Tijd van 15 februari 2014.