Todo mundo tem razão e vence sempre na hora certa.
Todo mundo prova sempre pra si mesmo que não há derrota.
Todo homem tem voz grossa e tem pau grande,
E é maior do que o meu, do que o seu, do que o do Pedro Sá
Todo mundo é referência e se compara só pra ver que é melhor
Eu Sou Melhor Que Voce

Iedereen heeft gelijk en wint altijd op het juiste moment.
Iedereen bewijst altijd dat hij geen nederlaag leed
Iedereen heeft een diepe stem en een grote stok,
Die groter is dan de mijne en dan die van Pedro Sá
Iedereen is zijn eigen referentie en vergelijkt allen om te bewijzen dat hij de beste is.
Ik ben beter dan jij.

Eu Sou Melhor Que Voce, Moreno Veloso, Máquina De Escrever, 2001

Afgelopen maandag aan de Arteveldehogeschool. Een stakingspiket staat voor de parkeergarage. Vuurtje, vlaggen. Een werkwillige wil binnenrijden. Hij neemt rustig het pamflet aan, dankt en wuift. Als hij wil doorrijden komt een mannelijk roodhesje voor zijn auto staan. Na een paar minuten gaat hij weg. Auto rijdt een metertje door. Er komt een vrouwelijk groenhesje voor zijn auto staan. Vier paar koude ogen staren minutenlang naar elkaar. Dan gaat groenhesje tergend traag uit de weg. De chauffeur is nu zonder twijfel overtuigd van het nut van de stakingsactie.

Even later in de Fabiolaan. Voor de foeilelijke nieuwe NMBS-gebouwen staat een vrolijk piket. Tentje, vuurtje, vlaggen. Opeens komt een gepimpte auto met volle snelheid op hen aangereden. Komt abrupt tot stilstaand. Twee jonge mannen springen uit de wagen. Ze gaan een beetje door de knieën, de kop stierlijk naar voren. Middenvingers. “Luie linkse luizen”. Hierover is nagedacht. Als een paar pikethouders, zij het aarzelend, een stap vooruit zetten, gaan het duo vliegensvlug weer in de auto. Gierende banden, gierend gelach door de openstaande vensters. De mensen aan het piket zullen nu ongetwijfeld het zinloosheid van hun actie inzien.

Afgaande op dat soort ervaringen dreig je al snel te denken dat België is opgedeeld in links en rechts. Dat berichten ook nogal wat binnen- en buitenlandse media. België lijkt, afgaande op wat in sommige commentaren wordt beweerd, wel een soort miniatuur Divided States of America, zoals voormalig Amerikaans ambassadeur Howard Gutman zijn land tijdens een afscheidsspeech omschreef. Dat USA is opgedeeld in Rode (Republikeins, jawel) en Blauwe (Democraat) staten lijkt vanzelfsprekend en al eeuwenoud. Toch is die term pas in 2000 geïntroduceerd door de beroemde NBC-journalist Tim Russert, die stelde dat er in de USA geen middle ground meer was. Verkiezingen gingen volgens hem tussen twee blokken die, wilden ze winnen, alles op alles moesten zetten om hun electorale basis naar de stemlokalen te krijgen. Mark Penn interpreteerde alle mogelijke polls hierover en kwam tot de conclusie dat deze theorie nergens op slaat. “Swing is still king”, stelt hij. Het is de pragmatische kiezer die bepaalt wie het Witte Huis bewoont en het Congress bevolkt.

Wie verkiezingen wint, roept beter niet te snel dat de kiezer achter de ideologische lijn van zijn partij staat. Dat blijkt ook uit het iVox-onderzoek dat Knack verleden week publiceerde. Rechts won de verkiezingen van 2014 en eiste de Vlaamse grondstroom voor zijn ideeën op. Maar meer dan 80% van de bevolking vindt dat de regering maatregelen moet nemen om de inkomenskloof te dichten en meent dat vermogens boven de 1 miljoen euro belast moeten worden. Rechts vond dat er geen belastingen meer bij kunnen maar 74% van de Vlamingen vinden een hogere BTW op ongezonde producten wenselijk. De linkse partijen die onverminderd achter de stakingen staan en er een duidelijke steun van de bevolking in lezen, kunnen toch beter eens nadenken over de bijna 57% die vinden dat stakingen het alleen maar erger maken. Die ideologische paradoxen versterken Penn’s stelling dat een grote meerderheid een pragmatisch, onafhankelijk denken aanhangen en zich ver houden van de traditionele links/rechts-ideologieën.

Het pragmatisme heeft de wind in de zeilen. Jongeren hebben gewoon lak aan ideologie en wie ze belijdt. Ze kijken naar politici die elkaar woorden als “gewapende arm” en “cadeaus aan het patronaat” toeslingeren zoals Japanse Shungatekenaars naar Schotse boomwerpers. Dat stelde ook Mark Elchardus vast toen hij naging hoe jongvolwassenen over hun toekomst denken. Slechts 16% van de Belgen tussen 25 en 35 jaar geloven dat politici hen kunnen helpen om de levenskwaliteit van de ouders te evenaren, om een ideale levensloop uit te bouwen en om hen te beschermen tegen sociaaleconomische bedreigingen. Jongvolwassenen rekenen vooral op zichzelf, hun partner, de familie en… een portie geluk.

Jongeren hebben geen greintje vertrouwen in mensen die polariseren, die het altijd beter weten, die hun tegenstanders vernederen. En mag dat nu juist het gedrag zijn dat ze iedere dag mediagewijs waarnemen bij politici, voor wie de plicht altijd verdoemd, de verantwoordelijk altijd verpletterend en het gaan altijd tot op het bot moet zijn.

Ze hebben vier keer meer vertrouwen in nuchtere wetenschap dan in immer emotionele politici. Zolang er geen partij is die de 19e-eeuwe “Ik ben beter dan jij”-ideologieën achter zich laat en écht voor evidence-based politics gaat, zullen deze jonge mensen met grote weerzin hun stem blijven uitbrengen op de minst slechte partij. Zo lang ook zal hun stem politiek gerecupereerd worden. Hopelijk kunnen de scenes aan de Arteveldehogeschool en de Fabiolalaan binnen een paar decennia gebruikt worden in een Daems-remake, niet als docudrama maar als voorbeeld van de maatschappelijke achterhoedegevechten die zo typisch waren voor het begin van de 21e eeuw.

En o ja, bijna vergeten: vrede aan alle mensen van goede wil!

Moreno Veloso – Eu Sou Melhor Que Voce https://www.youtube.com/watch?v=ATjmsqDjN2k
Mark Elchardus – Stchting P&V – Studies Toekomstverwachtingen van Jongvolwassenen: http://tinyurl.com/n2eg2nm
Knack, 2014, nr. 50 Enquête Ongelijkheid in België
Mark J. Penn & E. Kinney Zalesne – Microtrends, 2007