The antique people are down in the dungeons
Run by machines and afraid of the tax
Their heads in the grave and their hands on their eyes
Hauling their hearts around circular tracks
Pretending forever their masquerade towers
Are not really riddled with widening cracks
And I wave goodbye to iron
And smile hello to the air

Goodbye And Hello, Tim Buckley, Goodbye And Hello, 1967

Op 6 juni ging de actie Zeg Maar Goeiendag van start en dat zal zelfs de meest fervente voetballiefhebber niet ontgaan zijn. Het initiatief ging uit van Fons Van Dijck en die man weet hoe je iets in de markt zet. Toch ruikt de website (htpp://zegmaargoeiendag.be) niet koel commercieel want onder iedere poster en elke sociale-mediasuggestie voel je gemeende onrust voor de gevolgen van de komst van vluchtelingen, jobontwrichtende globaliserende economieën en aanslagen die geografisch en sociologisch steeds dichterbij komen.

“We sluiten ons af van de buitenwereld. De Ander boezemt ons ongerustheid in”, stellen de initiatiefnemers, een bijzonder gevarieerde groep ondernemingen en bekende mensen, vast. Welk advies geven Wouter Torfs, Dave Sinardet, Fons Leroy en nagenoeg alle media en sociale partners ons? Zeg goeiendag tegen een wildvreemde!

Het was te verwachten dat er gniffelende reacties zouden komen. Het Bond Zonder Naam-slogangehalte was te hoog voor wie pavloviaans ieder oprecht gebaar als onnozel sentiment afdoet.

Toegegeven, ook ik meesmuilde toentertijd met slogans als “Verander de wereld, begin met jezelf”. Ondertussen heb ik door dat de wereld veranderen niet zo eenvoudig is en dat jezelf veranderen verrekt veel moed vergt. De wereld zou mooier zijn mocht die slogan boven ieder ministerieel bedje hangen met ernaast “ego + persoonlijkheid = constant”.

Een paar jaar geleden vroeg BZN ons al iedereen met een brede glimlach goeiendag te zeggen en daar deed ik helemaal niet meer schamper over, want ik had gezien wat die attitude teweegbracht in onze FOD, die met zijn omvang en zijn samenstelling een microkosmos van België kan genoemd worden. In 2007 vroegen we al onze medewerkers wat onze waarden – respect, vertrouwen, zelfontplooiing, klantgerichtheid en resultaatsgerichtheid – volgens hen betekenden.  Hoog op de hitparade verscheen “Iedereen moet aan iedereen goeiendag zeggen”. Daar schrokken we van. Waren we dan zo’n boertige bende die elkaar achteloos voorbijliepen? Na een paar dieptegesprekken bleek dat het zinnetje bijster weinig te maken had met hoe ambtenaren met elkaar omgingen maar hoe sommige bazen hun mensen behandelden. “Het is al ver gekomen als je nu nog vriendelijk moet zijn tegen ondergeschikten”, was de opmerking van iemand die gelukkig al lang onze gelederen heeft verlaten.

Onwillekeurig moest ik denken aan het verhaal van een toenmalige collega-kabinetschef bij wie de receptioniste haar ontslag kwam aanbieden omdat ze dacht dat haar minister ontevreden was over haar werk. “Waarom denk je dat?”, vroeg mijn collega. “Omdat hij me iedere morgen voorbijloopt zonder goeiendag te zeggen”. Toen mijn collega dat voorzichtig te berde bracht bij zijn minister was het antwoord: “Zeg, ik ben wel minister, hé.” Hetzelfde beeld schetste een Optimawerkneemster deze week van haar baas Jeroen Piqueur: “In de vier jaar dat ik hier werk heeft hij nooit goeiendag gezegd.”

Dit soort gedrag betaalt een organisatie in cash en daarom hebben we in onze FOD alles op alles gezet om dat soort bazen eruit te werken. De vijfhonderd  gedragingen dat het waardenonderzoek opleverde werden opgenomen in de vragenlijst waarmee ze hun chefs evalueren. Pavlovianen, opgelet hier volgt iets waar jullie niet tegen kunnen: zowel chefs als ambtenaren zijn tevreden met de resultaten en samen zijn we tevreden met onze bedrijfsresultaten. Want mensen zeggen elkaar eerst goeiendag en ’s anderendaags praten ze al met elkaar. Over om het even wat. Ook over wat er verkeerd gaat op hun dienst. Dikwijls heeft iemand waarmee je praat daar ervaring mee, of kent hij iemand die er een oplossing voor vond. Zo worden de meeste problemen al opgelost vooraleer de topmanagers weten dat er zich een probleem stelde. In een lerende organisatie heerst een klimaat van ontmoeting. De eerste stap is “goeiendag”.

Op een ochtend in 2008, werd ik bij mijn binnenkomen geconvoceerd door mijn receptionisten. “We willen eens praten over goeiendag zeggen.” “Ah ja,”, vroeg ik, “lopen onze mensen jullie voorbij?” “Neen, neen”, zeiden ze “maar de gasten doen dat wel. Maar alleen als ze buitengaan. Als ze binnenkomen zijn ze meestal vriendelijk, anders komen ze natuurlijk nooit waar ze moeten zijn. Maar bij het buitengaan, zijn we lucht voor hen.” Ze hadden twee suggesties: “Vraag hen op het einde van de vergadering om ook bij het buitengaan even te knikken en wil je daar zelf op letten als je ergens anders op bezoek gaat?” Sedertdien let ik daar extra op. Ik bedank iedereen en knik naar iedereen. Als ik ergens ga spreken, loop ik na afloop alle receptietafeltjes af om iedereen te bedanken voor hun interesse. Ondertussen blijkt dat deze eenvoudige handeling hen meer doet geloven in ons verhaal dan de presentatie zelf.

Cynische pavlovianen zullen nu waarschijnlijk boven het toilet hangen. Daar horen ze ook.

Naschrift

Dit was de column in De Tijd van 18 juni 2016.

De vijfhonderd  gedragingen voor evaluaties: http://tinyurl.com/haqmt7k

Video Tim Buckley, Goodbye And Hello: http://tinyurl.com/l7qwyh2

Als je gaat zoeken naar opgewekte songs met titels die “hello” of “good day” bevatten, kom je al heel snel in de sixties, wat toch iets zegt over de opgewektheid (volgens pavlovianen is dat naïviteit) van die periode. Een willekeurige greep.

The Easybeats, het Australische groepje dat we kennen van Friday On My Mind, maakte wel meer knappe singles. Hello How Are You is een perfect voorbeeld http://tinyurl.com/hys9ycv Geschreven door Harry Vanda en George Young, die later ook juweeltjes aanleverden voor Flash And The Pan en vele andere Aussie groepen. Brede interesse had dat duo: ze produceten ook AC/DC-albums.

Het bekendste “Hello”-nummer was niet de beste song ooit van The Doors. Hello I Love You was wel een grote hit in 1968: http://tinyurl.com/muk7tjd

In 1969 scoorde Amen Corner een pophitje met Hello Suzie, geschreven door de vergeten grootheid, Roy Wood, de echte frontman van The Move, die later samen met het bekende Move-lid Jeff Lynne Electric Light Orchestra oprichtte: http://tinyurl.com/jblyy3b

The Move nam het nummer zelf ook op en dat rockte wel: http://tinyurl.com/jzpxqvc

The Nazz zal waarschijnlijk geen belletje doet rinkelen maar Todd Rundgren wel natuurlijk. The Nazz was zijn begingroepje. Hello, It’s Me was één van zijn grootste hits. Maar de oorspronkelijke versie was die van The Nazz: http://tinyurl.com/jxke6cs

Todd Rundgren’s versie: http://tinyurl.com/ngrx6hr

Tim Rose, die Morning Dew componeerde en een trage versie van Hey Joe opnam die later Jimi Hendrix inspireerde, schreef het onbekend Hello Sunshine. En John Peel, jawel dé John Peel, nam er een versie van op: http://tinyurl.com/zaj4k6m

Shocking Blue voelde de post-hippienachtmerrie naderen met hun Hello Darkness: http://tinyurl.com/hunm8p6

Natuurlijk kunnen de opgeweksten van de tijd The Beatles met hun Hello Goodbye http://tinyurl.com/oc325lm en Good Day Sunshine http://tinyurl.com/hfjl4tq

Ook in the aughties wordt goeiendag gezegd. Zelfs tegen de paus mag dat, vond James Dean Bradfield, de frontman van The Manic Street Preachers: http://tinyurl.com/hnvxaqo

Als zelfs David Lynch je vriendelijk een Good Day Today toewenst, waarom zou jij het ook niet doen? http://tinyurl.com/ol4phpd