I am bored from the event

 I really don’t understand the situation

 And it’s no game

 Documentaries on refugees

 Couples ‘gainst the target

 You throw a rock against the road

 And it breaks into pieces

 Draw the blinds on yesterday,

 And it’s all so much scarier

It’s No Game (No. 1), David Bowie,  Scary Monsters, 1980

Leerling-tovenaar David Cameron dacht het vuur van de anti-Europafractie in zijn partij te doven door een referendum. Het was “Putting Out Fire With Gasoline”. Daarmee zette hij, met een hooghartige arrogantie die in stiff-upper-lip-middens met intelligentie verward wordt, voor de Britten en  voor alle andere Europeanen sinistere deuren naar de toekomst open. The Man Who Sold The World had zelfs geen plan voor het geval zijn ideetje verkeerd uitdraaide, blijkt nu. Het was maar een spelletje, zoals hij en Boris “Cracked Actor” Johnson er indertijd zoveel speelde toen ze de Bullington Club aanvoerden. Vroeger eindigden de escapades van de als tweedehandse Duran Duran verkleedde club rijkeluisventjes steevast met stukgeslagen pubs. Nu sloegen de slechtste Prime Minister ever en de slechtste Londense burgemeester ooit, het United Kingdom in gruzelementen.

Ondertussen blijft Labourleider Corbyn koppig zijn queeste naar onverkiesbaarheid verderzetten met standpunten die, in zijn hoofde, sedert 1972 niet meer gewijzigd zijn. Zowel de Conservatieven als Labour komen verwilderd en verdeeld uit de volksraadpleging. Een implosie van hun partijen kan niet meer tot de onmogelijkheden gerekend worden. Dit alles tot groot genoegen van Scottish First Minister Nicola Sturgeon die zich snel bij Juncker aanmeldde met de bede om nog even te wachten met het wegwerken van de 28e ster op de Europese vlag. Straks ligt in restland England de weg vrij voor Scary Monsters And Super Creeps zoals Nigel “I’m Deranged“ Farage. Ergens diep in Bali, licht David Bowie’s asse op in diepe weerzin over zoveel lichtzinnigheid, over zoveel sound en no vision.

Zoals steeds wanneer het onmogelijke gebeurt, vullen de kranten zich met analyses van experten die, met dezelfde stelligheid waarmee ze uitlegden waarom er nooit een Brexit kon komen, nu verklaren hoe het zover is kunnen komen.

Volgens sommigen heeft het met afkeer voor migranten te maken. Blijkbaar is de U.K. van de ene op de andere dag een racistische staat geworden. Als bewijs wordt verwezen naar de walgelijk racistische brieven die in brievenbussen van Britten van Poolse origine worden gestopt en naar laffe brandstichtingen in halalvlees verkopende beenhouwerijen. Daarmee wordt voorbijgegaan aan wat leden en sympathisanten van het National Front uitspookten in de jaren zeventig. Zielig racisme met nare incidenten is van alle tijden, in alle maatschappijen.

President Obama verklaarde plechtig dat de uitslag het gevolg is van de globalisering en de verhuis van westerse industriejobs naar lagelonenlanden. Obama leest veel boeken maar hij moet Martin Fords Rise Of The Robots gemist hebben. Ford toont aan dat het enorme verlies aan industriebanen in 1950 begint en bijna lineair doorgaat tot 2000. Dat arbeiders om die reden nu massaal voor Leave stemden, zou wel een zeer laattijdige reactie zijn.

Misschien heeft hun gedrag minder met globalisering te maken dan met de onvrede dat er geen nieuwe jobs voor hen gekomen zijn. Het is de centrale stelling in Fords boek: we stevenen af op een wereld met schaarse jobs. Banen vallen ten prooi aan derde-generatie-robots, die met hun capaciteit voor deep learning en toegang tot meta-databases en big data, niet alleen routineuze banen vervangen maar ook massaal veel middenklassejobs vernietigen.

Voor wie dit als verre sciencefiction afdoet, verwijst Ford naar de jobaangroei onder Obama, die toen hij in volle bankencrisis aan de macht kwam, werd geconfronteerd met groot jobverlies. In 2015 kon hij aankondigen dat er weer evenveel jobs waren in de U.S. als in 2007. Maar wat hij niet zegde was dat slechts een kleine minderheid van alle middenklassejobs die verloren gingen, terugkwamen als even goede of beter betaalde banen. Het gros ervan was slecht(er)betaald.

De Oxfordprofs Carl Frey en Michael Osborne berekenden dat in de komende twee decennia tot 47% van de huidige jobs in de Verenigde Staten wegens automatisatie bedreigd zijn. Vele mensen, waaronder minister Kris Peeters, denken dat dit verlies kan opgevangen worden door de creatie van digitale banen. Frey en Osborne berekenden dat sedert 2000 slechts 0,5% van de Amerikaanse werkenden de shift konden maken naar digitale jobs. De grootste banengroei wordt in de gezondheidszorg verwacht, maar de 4 miljoen jobs die daar voorspeld worden, kunnen onmogelijk de jobdestructie compenseren.

Nogal wat analisten wijzen de teloorgang van de middenklasse in de USA aan om de anti-establishment-stemming in de Verenigde Staten en de opgang van Trump en Saunders te verklaren. Het zou ook de sleutel kunnen zijn voor het raadsel van het onverwachte pro-leave overwicht. Als zou blijken dat de sleutel past, wordt daarmee gelijk de doos van Pandora van deze eeuw geopend: hoe organiseer je inkomen en zingeving in een wereld waar arbeid het werk van machines is?

Naschrift

De studie van Carl Frey en Michael Osborne: http://www.inet.ox.ac.uk/news/automation-impact

De EU-vlag telt maar 12 sterren. Er moet er geen af. Poëtisch misbruik.

David Bowie: It’s No Game: https://www.youtube.com/watch?v=vWTQ3vshLNY

Zelfs een modale Bowiespotter zal het gezien hebben: het eerste deel van de columns stikt van de verwijzingen naar David Bowie.

Cat People (Putting Out Fire), meegeschreven door Giorgio “I Feel Love” Moroder, was een singletje uit de soundtrack Cat People (een erotic horror film uit 1982 van Paul Schrader). Bowie zingt het met zijn diepste “Berlin”-stem. http://tinyurl.com/d5hb6j8

The Man Who Sold The World, bekend geworden toen NIrvana het unplugged bracht, (http://tinyurl.com/q73c29y), was de titelsong van Bowie’s officiële tweede album. Natuurlijk vind ik  Bowie’s versie beter (alleen al om de stemvervorming en die heerlijke percussie) : http://tinyurl.com/aoh94xr

Cracked Actor is een vergeten pareltje uit zijn Aladdin Sane album. Boris Johnson is het soort wezen waar een zin als “You sold me illusions for a sack full of cheques” perfect bij past. http://tinyurl.com/j2vyezu

Een videofilm over hem (let er eens op hoe hij ‘I’m old-fashioned”zegt) draagt dezelfde titel: http://tinyurl.com/j6xbhhv

Scary Monsters (And Super Creeps), titelsong van zijn “terug naar de rock” album na zijn Berlijntrilogie uit 1980, met de totaal onderschatte Robert Fripp op gitaar: http://tinyurl.com/afb2eya

Sound And Vision, uit Low: http://tinyurl.com/kwdp7l6

I’m Deranged, uit Outside (The Nathan Adler Diaries: A Hyper Cycle), dat ook op de soundtrack van Lost Highway uit 1997 te vinden is: http://tinyurl.com/zm78dr6