I belong to the blank generation and

I can take it or leave it each time

I belong to the ______ generation but

I can take it or leave it each time

Blank Generation, Richard Hell & The Voidoids, Blank Generation, 1977

Toen een generatie nog dertig jaar duurde en ik een hevige puber was, twijfelde ik niet aan het bestaan van grote verschillen tussen de generaties. Mijn papa’s huis stond amper 300 meter verder van dat van zijn vader, mijn peppee, maar hij woonde toch in een andere wereld. Een wereld waar er wel plaats was voor een weliswaar zwart-wit televisie, een monster voor peppee, een wonder der techniek voor mijn papa, een vanzelfsprekendheid voor mij.

Met de ganse familie keken we naar de maanlanding waar mijn grootvader doodsbang voor was. “Dan vergaat de wereld”, zei hij ons, “God zal zo’n hoogmoed nooit tolereren”. Ik geloofde hem want hij kon het weten. Hij stond immers dicht bij het opperwezen want hij was suisse in de Zerkegemse kerk, een functie die samen met zijn generatie teloorging en die erin bestond, getooid in Zwitserse Gardekostuum, de gelovigen tot stilte aan te manen. Die maanlanding heeft peppee niet moeten meemaken. Hij stierf drie jaar vroeger aan de ziekte die nog steeds geen generaties kent.

Op diezelfde zwart-wit televisie had ik een jaar eerder, tussen flitsen van bombardementen op Vietnam door, journaalbeelden uit Parijs gezien die mij in verwarring brachten. Ik zag spandoeken met “Sous les pavés, la plage!” en begreep niet dat je de wereld beter kon maken door wegen uit te breken, niet om op zoek te gaan naar het stand eronder, maar om brokken steen naar politiemensen te gooien.

Mijn vader was woedend. Hij was druk aan het sparen voor zijn eerste Opel Kadett en kon weinig begrip opbrengen voor rijkeluiskinderen die auto’s in brand staken. Ik voelde wel iets voor meer vrijheid, de zomer van liefde was me muzikaal niet ontgaan en dus probeerde ik iets positiefs te zeggen over de revolutionairen van Mei ’68. Zo begon de eerste ruzie over maatschappij en politiek ten huize Van Massenhove. Toen ik dat op school vertelde, bleek hetzelfde drama zich in vele huiskamers te hebben voorgedaan. De generatiekloof was een realiteit voor mijn generatie.

Maar nu de ganse wereld overtuigd is van de enorme verschillen tussen generaties – De Standaard wijdt er een wekenlange reeks aan en Knack Focus heeft een ganse vakantie-editie GeneratieNU – antwoord ik, wanneer ik gevraagd wordt naar de verschillen tussen de generaties op de werkvloer van de FOD Sociale Zekerheid, met een hoop slagen om de arm.

Dat heeft niet eens veel te maken met de vaststelling dat een generatie nu blijkbaar maar tien jaar meer duurt. Al bekruipt me wel een zekere twijfel wanneer gesteld wordt dat een dertiger zo verschillend zou zijn van een veertiger, want dan zou een dertiger van 38 helemaal anders zijn dan een veertiger van 42?

Ook de blijvende druk van vrienden zoals Jan Denys en Frederik Anseel, die me beloofden ooit  een boek uit te brengen dat de mythe van generaties voor eens en altijd uit de wereld zou helpen, is niet de oorzaak van mijn twijfel. Natuurlijk hebben ze een sterk punt als ze me erop wijzen dat de menselijke soort evolutionair amper gewijzigd is tijdens de laatste 10.000 jaar.

Maar dan leg ik mijn oor weer te luisteren bij mijn vrienden trendwatchers Tom Palmaerts en Herman Konings die me bezweren dat de omstandigheden waarin je je kinder- en jeugdtijd doorbracht van wezenlijk belang zijn voor hoe een generatie in het leven staat. “Zijn onze meest geliefde rocksongs ons niet ter ore gekomen toen we 16 waren?”, fluisteren ze me dan toe, mijn zwakheden kennende.

Mijn twijfel is er vooral gekomen omdat mijn verwachting over hoe onze mensen zouden reageren op de cultuurwijziging in onze FOD helemaal fout bleek. Toen we daar in 2005 aan begonnen, met het idee “we zeggen onze mensen niet meer zouden opleggen waar, wanneer en hoe ze moesten werken”, mikten we resoluut op de millennials, mensen die na 1986 geboren waren. Maar nu blijkt dat de oudere ambtenaren onder ons nog gelukkiger zijn met de veranderingen dan de jongere. De redenen die ze daarbij opgeven zijn perfect degene die in alle artikels over generaties aan dertigers worden toegeschreven.

Ik weet het echt niet meer, denk ik, en zie op de grote weide in het midden van het begijnhof waar ik woon, een jongen en een meisje aandoenlijk proberen hun onzekerheid weg te stoppen zoals ik dat deed bij mijn eerste liefde. Ik besluit nog eens Ball of Confusion (That’s What the World Is Today) van The Temptations op te zetten. Een hit in 1970.

 

Naschrift

Deze tekst verscheen (in een kortere versie) als column in De Tijd van 13 augustus 2016. Wat al enkele keren eerder gebeurde, was nu ook het geval: sommige lezers lazen in de column hun zekerheid terwijl ik mijn twijfel etaleer. Ik eindig met “ik weet het echt niet meer” maar blijkbaar wordt dat niet ernstig genomen. Daarna kwam iets dat de geen-erationisten gelijk leek te geven (koppeltje) en iets dat welgeniationisten welgevallig zou zijn: een topnummer uit het jaar dat ik 16 werd. ik weet het echt niet, hoor.

Maar ik weet wel zeker dat Richard Hell een onderschatte rockster is. De video van zijn Blank Generation: http://tinyurl.com/phob4cv

Maar de liveversie zegt veel meer over de explosiviteit van het nummer en de punkscene in New York in de jaren zeventig: http://tinyurl.com/n74tjvt

Dit heeft de hedendaagse Richard Hell, niet de beste spreker aller tijden,  over die tijd te zeggen:

Part 1 : http://tinyurl.com/johwvvh (over de invloed van de Velvet Underground)

Part 2 http://tinyurl.com/jpahg3h (over The Modern Lovers, Sex Pistols, Television, hippies en het genie van Andy Warhol)

Part 3: http://tinyurl.com/z8nf3au (over dichter én rockmuzikant zijn, over New York City en over Beat Poets)

Part 4 : http://tinyurl.com/j4f698e (over The New York Dolls en hoe ze hem inspireerden)

Part 5: http://tinyurl.com/jg7b8ug (over Malcolm McLaren en hoe rock anders is in de USA dan in de UK)

Part 6: http://tinyurl.com/hc8o2xc (over The Neon Boys, Slade en David Bowie)

Part 7: http://tinyurl.com/he3hywn (over Richard Lloyd, het begin van Television, CBGB, Patti Smith en Lenny Kaye)

Part 8: http://tinyurl.com/zowga52 (over de achtergrond van songs als Blank Generation en I Don’t Care, over de numbness die ontstond na hippyism, Watergate en Vietnam)

Part 9 : http://tinyurl.com/j2xrram (over de respons van het CBGB-publiek en over hoe hij snel hij geïmiteerd werd)

Part 10 : http://tinyurl.com/hjpduw3 (over CBGB als community en hoe dat gevoel verdween)

Part 11: http://tinyurl.com/jkek5p4 (over volwassen rockjournalistiek, over hoe (on)belangrijk lyrics zijn en waarom The Ramones een intellectual art project waren)

Part 12: http://tinyurl.com/gr4ornz (waarom Television vooral Tom Verlaine was)

Part 13: http://tinyurl.com/goafhts (waarom hij niet bij Televison bleef)

Part 14: http://tinyurl.com/h3qgzrw (over heroine en de naïeve cultuur errond)

Part 15: http://tinyurl.com/hl4j4dt (over de Voidoids en over waarom Robert Quine de beste rockgitarist ever was)

Part 16: http://tinyurl.com/gp3xbf5 (over Sire Records en oude songs opnemen)

Part 17: http://tinyurl.com/hm9g4ta (over het belang van punk in UK en in US, over hoe moeilijk het is om niet in routine te vervallen en over de verveling van toeren)

Over Richard Hell

Richard Hell, geboren in Kentucky als Richard Meyers, was niet in de wieg gelegd om een country muzikant te worden. Hij was absoluut niet country en zelfs geen muzikant. Hij was een aankomende dichter maar na zijn aankomst in New York (samen met Tom Verlaine, né Tom Miller) werd hij snel een punk. Dat was nadat hij de New York Dolls zag optreden en doorhad dat je geen doorgestudeerde muzikant moest zijn om mensen te raken. Samen met Verlaine richtte hij The Neon Boys op, maar ze vonden geen tweede gitarist en traden dus nooit op. Later vonden ze met Richard Lloyd toch een tweede gitarist en een drummer (Billy Ficca) en veranderen hun naam in Television. Ze waren de eerste groep die in Hilly Kristal’s CBGB optraden, de wieg voor de Amerikaanse punk, en werden er al snel zo gewaardeerd dat ze iedere zondag konden optreden. Patti Smith, die zichzelf ook eerder dichteres dan muzikante voelde, schreef over hen in fanzines en werkte met Richard Hell aan een boek dat nooit gepubliceerd werd.

Het werd snel duidelijk dat Television het vehikel van Tom Verlaine was en er weinig ruimte was voor Hell’s composities. Hij verliet (met Quine) de groep, startte samen met Johnny Thunders en Jerry Nolan, die The New York Dolls verlieten, The Heartbreakers op, maar ging daar ook weg. Hij startte samen met Robert Quine, tweede gitarist Ivan Julian en drummer Marc Bell, The Voidoids. In 1977 verscheen Blank Generation, dat een cultalbum werd in punkmiddens vooral door het titelnummer en het magnifieke Loves Comes In Spurs.

Het leek het begin van een fantastische carrière maar Hell’s afkeer voor toeren en zijn affectie voor geestverruimende middelen nekken alle opportuniteiten. Er komt nog een goed tweede album, Destiny Street met het knappe The Kid With the Replaceable Head, maar het laatste dat het grote publiek van Hell herinnert is de rol van lief van Madonna in het nog steeds aankijkbare Desperately Seeking Susan.

Van dan af legde hij zich toe op poëzie. Hij schonk in 2000 de wereld nog een onverwacht nieuw Voidoidsnummer, Oh, op de door Wayne Kramer (van het legendarische MC5) samengestelde postpunkplaat Beyond Cyberpunk http://tinyurl.com/z5ubydt

In 2013 kwam Hell’s autobiografie uit: I Dreamed I Was a Very Clean Tramp, die dezelfde in-your-face attitude heeft als de songs op zijn eerste album.

De samenstelling van de beste American Punkplaat die er nooit was, had kunnen zijn:

MC5 – Kick Out The Jams http://tinyurl.com/hybwrxj

Velvet Underground – White Light White Heat http://tinyurl.com/zpalvu4

Stooges – I Wanna Be Your Dog http://tinyurl.com/mrlhdb3

Patti Smith – Gloria http://tinyurl.com/zlhgmrk

New York Dolls – Personality Crisis http://tinyurl.com/zp34vec

Ramones – Blitzkrieg Bop http://tinyurl.com/pk5n8f9

Heartbreakers – Born To Lose http://tinyurl.com/z893bn3

Richard Hell & The Voidoids – Loves Comes In Spurs http://tinyurl.com/hd3r348

Television – Marquee Moon http://tinyurl.com/o7tyuno

Talking Heads – Psycho Killer http://tinyurl.com/chzkhxb

Blondie – (I’m Always Touched By Your) Presence, Dear http://tinyurl.com/hqc75mz

 

En natuurlijk niet vergeten te kijken naar

• CBGB, de film http://tinyurl.com/pcggxfq
• Vynil, de serie (zie vooral de pilot geregisseerd door Martin Scorsese).