Partijtucht zorgt ervoor dat zelfs uiterst intelligente mensen enormiteiten begaan. Volgens de Open VLD’er Karel De Gucht is de partijkaartloze gouverneurskandidaat Wim Leerman zonder twijfel een N-VA’er. Want hij is directeur van de stad Aalst, die zoals iedereen weet een N-VA-burgemeester heeft. En er zijn mensen in zijn familiekring die N-VA’er zijn. Ben ik dan Open VLD’er omdat mijn voogdijminister Maggie De Block is? Of ben ik N-VA’er omdat twee nichtjes van mij dat zijn?

De Guchts partijvoorzitter, Gwendolyn Rutten, vond dan weer dat Carina Van Cauter en niemand anders gouverneur van Oost-Vlaanderen moest worden. Want wie kon beter de talenten van alle kandidaten inschatten dan zij? Toch geen gespecialiseerd assessmentbureau, zeker?

Naar aloude gewoonte – vroeger stuurden de christendemocraten Miet Smet naar een debat over vrouwenrechten die ze net gekrenkt hadden – kwam niet de CD&V-partijvoorzitter in Terzake uitleggen waarom geen competente vrouw werd gevonden voor de Nationale Bank, maar werd Griet Smaers verzocht te argumenteren dat Steven Vanackere de juiste mens op de juiste plaats is. Terwijl zij nota bene het wetsvoorstel heeft ingediend dat een op de drie een vrouw moet zijn aan de top van de Nationale Bank. Natuurlijk weet Smaers dat iemand als Caroline Ven veel geschikter zou zijn. Maar zij zit al in de beheerraad van Bpost en kan daar niet weg, want dan dreigt een andere partij haar plaats in te palmen. De regeringspartijen zijn al meer dan een jaar aan het armworstelen over de drie te begeven beheerraadplaatsen aldaar.

Toch liet de CD&V-voorzitter zich niet onbetuigd. ‘CD&V heeft van niemand lessen te krijgen in vrouwvriendelijkheid.’ Van de andere partijen niet, dat is juist, want die zijn even schuldig en hypocriet. Maar misschien wel van de helft van de bevolking? En tel daarbij maar alle mannen die het verwerpelijk vinden dat de Oude Jongens de beste brokken voor zich houden en die al lang weten dat instellingen met goede genderverhoudingen beter functioneren. Maar het algemene belang en een goedwerkende overheid konden Wouter Beke gestolen worden. Doodgemoedereerd liet hij Vanackere aanstellen bij de Nationale Bank. Vanaf nu is 15 november de Dag der Dynastie van de Partijvoorzitters. 

Niet te tellen waren de politici die geen genderquota wensten bij de Nationale Bank. Want die zijn vernederend voor vrouwen. En je kweekt er excuustruzen mee. O ja? Sinds 2011 zijn er quota voor vrouwen in de raden van bestuur van overheidsbedrijven en beursgenoteerde bedrijven. Ze deden het aantal vrouwen in beheerraden vertienvoudigen. Ik daag politici die het excuustruusargument gebruiken uit er één vrouw uit te pikken die niet de juiste capaciteiten heeft. Niet de quota maar hun uitspraken zijn vernederend voor vrouwen.

Zelden hebben politici in zo’n korte tijd zoveel auto-imagoschade veroorzaakt. Professor publieke financiën Wim Moesen stelde in De Morgen dat politieke benoemingen “hand in hand gaan met een lamentabel begrotingsbeleid. Als je aan de top voorbeelden geeft van civiel gedrag, dan straalt dat af op de bevolking”. Als zelfs een rustige man als Wim Moesen uitspraken doet als ‘we hebben allesbehalve de leiders die we verdienen’ zou dat politici aan het denken moeten zetten. Dat is weinig waarschijnlijk. Ik schreef het hier vroeger al: ‘Alle partijvoorzitters maken gretig gebruik van de aalmoezenpot die wordt gevoed door mandaten om ontgoochelde partijleden te sussen. Hij stut de voorzitterszetel.’ Telkens een partijgetrouwe mag delen in de aalmoezen, klinkt het hondenfluitjessignaal – ‘er wordt voor jullie gezorgd’ – bij de brede politieke familie.

Dat heeft de immer sluwe Bart De Wever goed begrepen. Nooit liet hij zich betrappen op het wegzetten van strijdgenoten. In nogal wat partijen zou de partijvoorzitter mensen als ‘losse handjes’-Pol Van Den Driessche, mandatenkoning Koen Kennis, stuntel Siegfried Bracke en miscast Liesbeth Homans snel van het politieke toneel hebben verwijderd. Niet De Wever.

John Crombez daarentegen kuiste in recordtempo Hilde Claes weg uit Hasselt, Tom Balthazar uit Gent en wilde dat nog eens herhalen met Tom Meeuws in Antwerpen maar botste daar op een eensgezind Antwerps partijbestuur. In Gentse socialistische kringen wordt nu jaloers gekeken naar de Antwerpse vrienden. ‘Was het Gentse partijbestuur toen dapperder geweest, dan zag de situatie er nu helemaal anders uit’, hoorde ik een ervaren socialist zeggen. Extern maar ook intern zwelt de kritiek op het voorzitterschap van Crombez aan.

In de N-VA hoor je geen kwaad woord over De Wever. Terwijl je je toch kan afvragen of het Antwerpse burgemeesterschap de voorzitter niet heeft belet zich meer bezig te houden met de Gentse afdeling, zodat het ondermaatse electoraal resultaat daar had kunnen worden vermeden.

Naschrift

Deze tekst verscheen als column bij De Tijd van 17 november 2018.

Video Ce N’est Pas Bon: https://tinyurl.com/yd99z4jj

Johan Ackaert en Sofie Hennau: Drie drogredenen voor politieke benoemingen: https://tinyurl.com/yazyok6c