Christophe Van Landeghem, vader van twee kinderen van 19 en 17, getuigde in ‘Bij Debecker’ op Radio 1 dat, mocht hij toen geweten hebben wat hij nu weet, hij geen kinderen had genomen. Bij ‘Touché’ zei Anuna De Wever op haar onbevangen manier dat ze geen kinderen wilde. Vanwege van de ecologische voetafdruk, maar ook omdat ze op haar vrijheid staat. ‘Als ik op 38 naar IJsland wil gaan wonen, dan wil ik dat kunnen doen zonder te moeten nadenken over kinderen.’

Het zijn bijzonder moedige uitspraken. Hoon zal hun deel zijn. Het vriendelijkste wat Christophe en Anuna te horen zullen krijgen is dat ze dikke egoïsten zijn. Ik kan het weten, I’ve been there. Deze week precies 38 jaar geleden liet ik een vasectomie uitvoeren. Op zijn 26ste werd Christophe vader. Op mijn 26ste werd ik nooit vader.

In 1981 dacht ik zoals Christophe: in deze wereld zet ik geen kind. Christophe had het over een Amerikaanse president die het nucleair wapenverdrag met Rusland opzegde en vroeg zich af wanneer het Westen weer met oorlog geconfronteerd wordt. In 1981 kwam Ronald – ‘Let’s nuke them’ – Reagan aan de macht en het No Future dat de punks in de Londense straten uitkreten, leek werkelijkheid. Dat gevoel was niet beperkt tot het groepje radicale studenten waarvan ik toen deel uitmaakte. Twee jaar later betoogden 400.000 mensen tegen de plaatsing van Amerikaanse en Russische kernraketten in West- en Centraal-Europa.

Het aanvoelen dat ons geen of toch minstens een zeer duistere toekomst wachtte, had ook te maken met de aanhoudende economische crisis die het Westen teisterde en waar vallende, ruziënde en kwakkelende regeringen geen antwoord op leken te vinden. Toen premier Mark Eyskens in 1981 zijn fameuze quote ‘Het is 21 september, de eerste dag van de herfst, het vallen van de bladeren, de regering is ook gevallen’, de wereld instuurde, vond ik dat niet grappig. Het toonde aan hoe onbekommerd politici in hun ivoren toren met ons lot omgingen.

We kregen les van Etienne Vermeersch, die ons wees op de rampzalige evolutie van de wereldbevolking, en van Jaap Kruithof en Rudolf Boehm, die ons confronteerden met de bevrijdende, speelse mens maar ook met het evolutionaire wezen dat zijn planeet vernietigde.

Sommigen onder ons hadden zich ingezet voor het eerste vluchthuis. We hadden niet alleen geslagen vrouwen gezien, maar ook hun kinderen. Daar waren we niet goed van. Waarom eigen kinderen als we konden zorgen voor kinderen die enorme nood hadden aan hechting, warmte en rust?

Met meer dan twintig waren we, mannen en vrouwen die in de periode 1980-1983 voor vasectomie of sterilisatie kozen. Het was zeker geen sekteachtige reactie op de postmoderne tijden. We waren niet eens een hechte groep. Iedereen had zijn eigen redenen om kinderloos te blijven. Er waren mensen die dol waren op kinderen. Er waren mensen die geen kinderwens hadden.

Wat zouden de meesten nu denken, als ze dezelfde oefening maken als Christophe, maar dan in spiegelbeeld? De helft zou het niet meer doen. Velen van hen hebben nog op tijd de ingreep ongedaan gemaakt en kregen toch kinderen. Sommigen van hen zijn al grootouder.

Niet dat ik er spijt van heb, maar mijn vasectomie is het domste wat ik ooit heb gedaan. In dezelfde uitzending van ‘Bij Debecker’ veegde professor Patrick Deboosere (VUB) redenen als de bevolkingsevolutie (in de jaren 70 was het wereldgeboortecijfer 4 kinderen per vrouw, nu nog 2,4) en crisissen (die zijn van alle tijden) van tafel. Ik geef hem volkomen gelijk.

Maar dat houdt niet in dat we mensen die geen kinderen willen met de vinger mogen wijzen. En het impliceert zeker niet dat kinderen krijgen een vanzelfsprekendheid is. Je moet er goed over nadenken. Maar aan alle jonge mensen, vooral aan zij die er zeker van zijn dat ze nooit kinderen willen, toch deze raad: stel vasectomie en sterilisatie uit tot de leeftijd waarop je beter geen kinderen meer krijgt. Alleen idioten veranderen nooit van mening.

Naschrift

Deze tekst verscheen als column in De Tijd van 9 fevbruari 2019.

Video Herman Van Veen’s De Bom Valt Nooit: https://www.youtube.com/watch?v=CTClBuPesxo